تشريح کلي رطوبت و جذب اب سنگدانه ها

سنگدانه متناسب با جنس و ميزان تخلخل موجود قابليت جذب مقداري رطوبت در درون (در حفره هاي موجود در سنگدانه) يا در اطراف خود را دارند. مطابق تعاريف استاندارد در فيزيک مصالح ، ميزان رطوبت سنگدانه ها در هر حالت به صورت وزني طبق رابطه زير تعيين مي شود:

رطوبت سنگدانه برابر است با وزن اب تقسيم بر وزن سنگدانه هاي خشک ضربدر 100

از آنجا که ميزان رطوبت سنگدانه ها بسته به شرايط خشک شدن متفاوت است، از اين رو چهار حالت کلي زير براي توصيف شرايط رطوبتي سنگدانه ها به کار برده مي شود:

·        الف - شرايط خشک ، هنگامي که سنگدانه ها در دماي 110 درجه سلسيوس در کوره خشک شوند.

·        ب – شرايط خشک شده در هوا ، هنگامي که سنگدانه ها در هوا (دماي محيط) خشک شوند.

·        ج – شرايط اشباع با سطع خشک (SSD) ، هنگامي که درون سنگدانه ها اشباع ، ولي سطح بيروني آنها خشک باشد.

·   د- شرايط خيس ، هنگامي که علاوه بر اشباع بودن فضاي دروني ذسنگدانه از رطوبت ، غشاي رطوبتي نيز در سطح آن وجود دارد.

از آنجا که رطوبت سنگدانه ها در هنگام اختلاط با سيمان ، بر کيفيت بتن تهيه شده (به لحاظ ميزان آب قابل دسترس براي گيرش سيمان)تاثير گذار است، اين موضوع بايد به طور دقيق مورد توجه قرار گيرد. چنانچه سنگدانه در شرايط رطوبتي خشک کامل (خشک شده در کوره) يا در شرايط نيمه خشک (خشک شده در هوا) قرار داشته باشد مقداري از رطوبت مخلوط بتن را جذب کرده ، در نتيجه از ميزان آب قابل دسترس سيمان           مي کاهد.بر عکس چنانچه سنگدانه داراي مقداري رطوبت اضافي روي سطح بيروني خود باشد اين رطوبت به آب اختلاط بتن و به عبارتي آب قابل دسترس سيمان اضافه مي شود. تنها در شرايط رطوبتي اشباع با سطح خشک است که سنگدانه ها آب اختلاط را افزايش يا کاهش نمي دهند و به همين علت در طرح اختلاط بتن عموماً مشخصات سنگدانه ها (وزن مخصوص) در حالت اخير ، يعني حالت اشباع با سطح خشک سنجيده              مي شود. با توجه به اين تعاريف زير در رابطه با رطوبت سنگدانه ها قابل تبيين است:

·        ظرفيت جذب رطوبت : برابر است با تفاوت رطوبت سنگدانه در دو حالت خشک شده در کوره و اشباع با سطح خشک.

·        رطوبت سطحي: برابر است با تفاوت رطوبت سنگدانه ها در دو حالت اشباع با سطح خشک و مرطوب.

·        رطوبت کل : برابر است با تفاوت رطوبت سنگدانه در دو حالت خشک شده در کوره و مرطوب.

·        جذب موثر: برابر است با تفاوت رطوبت سنگدانه در دو حالت اشباع با سطح خشک و خشک شده در هوا.

به طور معمول مقدار ظرفيت جذب سنگدانه هاي درشت در حدود 2/0 تا 4 درصد و براي سنگدانه هاي ريز حدود 2/0 تا 2 درصد است . مقدار کل رطوبت سنگدانه هاي درشت و ريز نيز به طور معمول به ترتيب حدود 5/0 تا 4 درصد و 2 تا 6 درصد است.